کنترل کیفیت در کنترل پروژه
مقدمه
کیفیت پروژه عبارتست از مقداری که مشخصات موجود پروژه نیازهای آن را برآورده می کنند. مدیریت کیفیت پروژه کلیه مراحل و بخش های پروژه را شامل تعریف اولیه پروژه از طریق فرآیندهای پروژه،مدیریت کیفیت پروژه، به عنوان بخشی از مدیریت کیفیت کل پروژه در حوزه مسئولیت مدیر پروژه، طرح و پورتفولیو می باشد. مدیریت کیفیت بر اساس مشارکت کلیه اعضای تیم پروژه می باشد که باید به کیفیت به عنوان پایه و اساس پروژه بپردازند. مبانی کیفیت پروژه عبارتست از راهکاری مدیریت کیفیت سازمان اصلی که درگیر نتایج و فرآیندهای پروژه می باشد. سازمان اصلی، سیاست ها، اهداف و مسئولیت های کیفی پروژه را تعیین می کند و مشخص می کند که چگونه کیفیت باید از طرقی نظیر برنامه ریزی کیفیت، رویه های اجرایی استاندارد، معیارهای کنترلی و سایر جنیه های سیستم مدیریت کیفیت سازمان پیاده سازی شود. حیطه های بحرانی در مدیریت کیفیت پروژه عبارتند از نقاط تماس بین پروژه، طرح یا پورتفولیو و سازمان اصلی. ریسک غفلت از کیفیت، عدم دستیابی به اهداف پروژه، طرح و یا پورتفولیو می باشد. عملکرد مورد انتظار از محصول باید در خلال پروژه تایید و تصدیق گردد. معمولا مشتری و یا مصرف کننده باید به منظور اطمینان از تطابق با نیازمندی ها، دراین بررسی ها دخیل شوند. تایید کیفیت پروژه از طریق رویه هایی نظیر تضمین کیفیت کیفیت، کنترل کیفیت و بازرسی پروژه و محصول انجام می شود. در صورت نیاز می توان از مدل های مقیاس، CAD و نمونه ها برای تایید محصول استفاده کرد. در مواقعی محصول نهایی یک نرم افزار می باشد، می توان از نسخه اولیه برای شناسایی عیب ها و اصلاح آن در آینده استفاده کرد. در صورتیکه محصول، یک سند باشد، می توان از نسخه پیش نویس برای رفع ایرادات و اصلاح در نسخه های بعدی استفاده کرد. به منظور تعیین اینکه اقلام قابل تحویل، مشخصات اصلی را برآورده می کند و به منظور آشکار کردن عیوب به منظور اصلاح زود هنگام آنها و جلوگیری از دوباره کاری های گران قیمت انجام تست ضروری می باشد. رویه تست و تحویل که باید انجام گردد باید در ابتدای پروژه مشخص شود، مخصوصا در هنگام تعریف پروژه.
گام های فرآیندی ممکن:
1- تهیه برنامه کیفیت
2- انتخاب، ساخت و تست
پروتوتایپ/ مدل نسخه سند
3- گرفتن تاییدیه برای ساخت و تست نسخه نهایی
4- پیاده سازی تضمین کیفیت و کنترل کیفیت
5- انجام تست و گرفتن و مستند کردن تاییدیه نتایج
6- پیشنهاد و اجرای اقدامات اصلاحی و گزارش بر روی اقدامات مورد نیاز برای رفع ایرادات
7- مستند سازی دروس آموخته و اعمال آن روی پروژه های جدید
تیم پروژه، اقلام قابل تحویل و اختتام پروژه در بر دارد
سيستم نظارت در کنترل کیفیت
نقش مهم نظارت، در ارتقاء كيفيت و مهم تر از آن در دستيابي به زمان بندي است. اگر پيمانكار قادر به حركت نبوده، سيستم نظارت هم نتوانسته است او را فال كند، بايد روي اين موضوع فكر كرد. اين توقع كمي اشتباه است كه پيمانكار كار خودش را بكند و كار نظارت اين باشد كه همه موارد را كنترل نمايد اين روش اشتباه است: مثلاً جايي آسفالت مي شود و هنگامي كه كاميون روي آن حركت مي كند، نشست مي كند در حالي كه هنگام اجرا نظارت نيز همه امور را كنترل كرده است. آيا اين نكته نبايد بازبيني شود؟ آيا ثروتي بزرگ از ميان نرفته است؟
در پروژه بايد تعهد را از پيمانكار خواست و او را ملزم كرد كه كنترل كيفيت و كنترل پروژه را در درون سيستم خود اعمال كند، در غير اينصورت به او كار ندهند و اگر چنين سيستمي داشت تشويق شود. كار نظارت با هزينه بالا و با كارشناسي فوق العاده اي صورت مي گيرد، اگر برای مثال قرار باشد هر وجبي از بتن در پروژه ها آزمايش شود نياز به تعداد كثيري ناظر است، شما نمي توانيد اين تعداد ناظر را در يك پروژه جمع كنيد مگر در طرح كيفي پائين، اما اگر شما اين كار را به خود شركت بزرگ واگذار كنيد كه خودش كنترل كند و شما كنترل روند نظارت را داشته باشيد و روند كنترل كيفيت و كنترل پروژه را نظارت كنيد آن وقت قادر خواهيد بود تعداد محدودي ناظر متخصص و سطح بالا به كارگاه بفرستيد كه به سيستم اجرايي مسلط باشند اگر كار درست باشد ناظر تبديل مي شود به يك قاضي عادل. درست است كه در تخصص و كارشناسي كاسيتي هايي داريم اما مهمترين مشكلي كه در توليد و اقتصاد داريم مديريت است نه تخصص و كارشناسي. اگر فرض كنيم كه در كشورمان هشتاد تا نود پروژه بزرگ داريم، شركت هاي مجري اين پروژه ها بايد به نحوي سازماندهي شان را پيش ببرند كه هشتاد تا نود مهندس مناسب در جامعه بتوانند با كيفيت مناسب، نقش رئيس كارگاه را ايفا كنند. يعني بايد امكانات براي اين رئيس كارگاه ها فراهم شود تا آنها بتوانند به مديريت بپردازند و مسئول كيفيت و زمان بندي باشند. رئيس كارگاه، رئيس دفتر فني و مدير پروژه يك مثلث مديريتي تشكيل مي دهند. دفتر فني در عين حال بايد زير نظر مدير پروژه باشد تا كنترل كيفيت و زمان بندي مسئولانه تر پيش برود