دما و رطوبت در اتاق تمیز
دما و رطوبت در اتاق تمیز
نقطه مقرّر دما و محدوده تغيير آن (بر مبناي درجه سلسيوس)، هم چنين رطوبـت نسبي ( بر مبناي درصد اشباع ) كه ممكن است به الزامات فرايندي خاص بستگي داشته باشند، بايد با توجه به كاربري اتاق تميز مشخص شوند .
كنترل دما بايد براي موارد زير انجام گردد :
الف) فرايندها
ب) تجهيزات و مواد
ج) شرايط پايدار براي كاركناني كه لباس هاي متناسب با درجه تميزي مشخص شده را بر تن دارند
به طور كلي، بار حرارتي ناشي از چراغ ها مقداري زياد و پايدار مي باشد؛ بارهاي حرارتي ناشي از كاركنان متغير بوده و نيز حرارت ايجاد شده ناشي از عمليات فرايندي ( مانند درز بندي حرارتي ، لحيم كاري، جوشكاري ، فرآوري حرارتي و مخازن حرارتي تحت فشار ) معمولاً مقداري زياد و متغير است. حجم زياد هواي مورد نياز براي كنترل آلودگي موجب تسهيل غلبه بر بارهاي حرارتي داخلي با شدتي قابل قبول نسبت به پاسخ سامانه كنترل دما مي گردد . اگرچه بايد به منظور تعيين مقبوليت اختلاف دماي ايجاد شده و كنترل آلودگي ، نواحي تمركز تجهيزات گرمازا و نيز الگوي جرياي هواي ورودي تحليل شوند .
كنترل رطوبت بايد براي موارد زير انجام گردد :
الف) فرايندهاي توليد
ب) تجهيزات و مواد
ج) كاهش بارهاي الكتريسيته ساكن
د) راحتي كاركنان ناشي از كنترل دماي اشاره شده در بالا .
در مجموعه هاي تميز ، كنترل رطوبت در مقايسه با تغييرات رطوبت توليدي در داخل فضا ، بيشتر از اثرات خارجي (مانند تغييرات هوا ) تاثير مي پذيرد . چنان چه لازم باشد فرايندهاي رطوبت زا ( شامل تبخير ) در مجموعه تميز انجام گردند، بايد آنها را در داخل محفظه هاي تهويه شونده محبوس نمود . احتياط هاي لازم نيز بايد در خصوص كنترل اثرات الكتريسيته ساكـن بـه عمل آيد . برخي از فرايندهاي توليد (مانند توليد لوله هاي خلاء1 و قرص سازي) به رطوبت هاي نسبي كمتر از 35% نياز دارند . در ضمن بايد به انتخاب موادي كه اثرات الكتريسيته ساكن را كاهش مي دهند نيز توجه نمود . اگـر رطوبت در يك فضاي بسته ، پايين باشد بارهاي الكتريسيته ساكن ممكن است بيش از بارهاي توليد شده در فضايي با رطوبت نسبي بالاتر باشند. به منظور راحتي كاركنان، سطوح دما و رطـوبت نسبي بـايـد بـراي هـر مجموعه تميز خاص تعريف شود . يك بازه نمونه براي رطوبت نسبي بين 30% تا 65% مي باشد . خارج از اين بازه بايد ادوات مناسبي براي تامين نيازهاي فرآيند و كاركنان در نظر گرفته شوند. محل هاي اندازه گيري دما و رطوبت نسبي بايد مشخص گردند .شرايط خارجي محيطي كه سامانه مزبور بايد در آن عمل نمايد، با در نظر گرفتن وضعيت بهره برداري موردنظر بايد مشخص گردد .بايد ميزان حرارت و رطوبت توليدي در داخل اتاق تميز ، محل اين منابع و نيز ماهيت تغييرات پوياي آنها معين گردد .