نواحی جانبی اتاق های تميز
نواحی جانبی اتاق های تميز
محل و يكپارچگي نواحي جانبي مانند فضاهاي خدماتي و تجهيزاتي، نظافت، آماده سازي، توالت و تسهيلات استراحت بايد طوري مورد ملاحظه قرار گيرد كه حفظ شرايط بحراني داخل اتاق تميز، خدشه دار نگردد . اختلاف فشار يا جريان هوا، روش هاي دسترسي و شيوه هاي ارتباطات داخلي (مانند هوابندها، صفحات مكالمه و سامانه هاي ارتباط شنيداري)، درزبندي كالبد مجموعه (به ويژه اتصالات اجزا، منافذ تجهيزات فرآيندي و تاسيسات ضروري ) بايد موردنظر قرار گيرد به طوري كه آلودگي بينابيني از نواحي با تميزي كمتر، نواحي تميز را به مخاطره نيندازد . چيدمان مجموعه بايد با آموزش و مديريت مؤثر رفتار كاركنان تكميل گردد تا آشفتگي و آلودگي بينابيني به دليل حركت بين نواحي جانبي و اتاق هاي تميز به حداقل برسد .
تاسيسات ضروري و تجهيزات جانبي در اتاق تمیز
تأسيسات ضروري متعلق به اتاق تميز بايد طوري طراحي، مستقر و نصب شوند كه آلودگي ناشي از اين تأسيسات به اتاق تميز لطمه اي نزند. به طور كلي لوله كشي و كابل كشي روكار داخل اتاق تميز بايد به حداقل برسد چرا كه ممكن است مشكلاتي براي نظافت كافي به وجود آورده ، در هنگام برخورد با لباس ها و ادوات نظافت آسيب هايي را ايجاد نمايند. در صورت روكش دار نمودن، اين موارد با احتمال آلودگي زير محفظه ها، روكش ها و . . . كه خود مي توانند مزاحمت هايي را در انجام ضدعفوني با مايع يا گاز1 ايجاد نمايند ، بايد بررسي مقايسه اي شوند. در صورت امكان، مسير عبور اين تأسيسات بايد در مجاري يا نواحي سرويس خارج از اتاق تميز مورد ملاحظه قرار گيرد . وسايل مناسب براي زدايش مؤثر پسماند و آلودگي هاي ايجاد شده در اين فضاها بايد فراهم شده باشد. نقاط انتقال انرژي (مثل پريزهاي برق)، شيرآلات و اتصالات بايد طوري طراحي و نصب شوند كه نظافت منظم آنها به راحتي انجام شده ، رسوب و آلودگي داخل يا روي پوشش و حفاظ آنها تجمع نيابد. هرجا كه ممكن باشد بايد فعاليت هاي نگهداري و تعمير، خارج از اتاق تميز صورت گيرد. اختلاف فشار يا جريان هـوا، شيوه ها و امكانات دسترسي (به ويژه هوابندها و محفظه هاي انتقال درزبندي كالبد مجموعه (به ويژه اتصالات اجزاء ، منافذ تجهيزات فرآيندي و اصلي)، بايد به نحوي اجرا شود كه آلودگي بينابيني از نواحي جانبي، درجه تميزي اتاق تميز را به مخاطره نيندازد . تعداد، نوع و محل تأسيسات ضروري بايد به توافق مشتري و تامين كننده برسد .
تجهيزات نظافت با خلاء (جاروي برقي)
براي اطمينان از رفع آلودگي در طي عمليات نظافت دوره اي ، هم چنين به منظور اطمينان از زدايش آلودگي هاي توليد شده در داخل اتاق تميز كه امكان انتقال مؤثر و به هنگام آن ها به خارج وجود ندارد ، بايد تجهيزات نظافت با خلاء چه از نوع قابل حمل چه مركزي (توكار)، در مجموعه تميز در نظر گرفته شده باشد . وقتي يك سامانة نظافت با خلاء دائمي تعبيه مي گردد، خروجي و مكندة آن بايـد در خارج از اتاق تميز نصب شده باشد. محل اتصال لوله مكنده (مادگي) در داخل اتاق تميز بايد هنگامي كه از آن استفاده نمي شود، پوشيده باشد. جريان هواي ناشي از محفظه خلاء نبايد اختلاف فشار يا الگوي جريان هواي اتاق تميز را مختل سازد .وقتي از جاروي برقي قابل حمل استفاده مي گردد، بايـد اين وسيله مجهز به صافي خروجي با بازدهي حداقل برابر بازدهي صافي هواي ورودي به داخل اتاق تميز باشد، هم چنين بايد تأثيرپذيري الگوي جريان هوا در داخل اتاق تميز نيز مورد ملاحظه قرار گيرد .
سامانه آبفشان
سامانه هاي اطفاء حريق مشكلات خاصي را ايجاد مي نمايند، به خصوص در مسير لوله هاي تغذيه كه شامل يك ماده فرو نشاننده آتش مانند آب ، موادشيميايي يا گاز بوده كه خود آلاينده اتاق تميز مي باشند، هم چنين مي توانند به اجزا مجموعه تميز در موارد بروز حادثه يا به كار افتادن عمدي آسيب رسانند .وقتي لوله كشي آبفشان بالاي سقف انجام مي گيرد ، بايد مسير حركت لوله ها متناسب با محل استقرار دستگاه ها و عملياتي كه در داخل اتاق تميز انجام مي شود، مورد توجه كافي واقع گردد . هم چنين دسترسي كافي به منظور نگهداري و تعميرات و اصلاحات بايد در نظر گرفته شده و امكانات لازم نيز براي جمع آوري و تخليه سيالات ناشي از نشت يا تخليه سامانه اطفاء حريق بر روي سقف بايد پيش بيني شده باشد . محل هاي نفوذ ناشي از تعبيه آبفشان ها روي سقف يا ديوارها بايد هم چون ساير منافذ اتاق تميز به نحو مناسبي درزبندي شوند. نوك آبفشان ها بايد داراي ظاهر و استقراري با حداقل اشغال فضاي اتاق تميز بوده و حداقل اختلال در جريان هواي تميز را ايجاد نمايند البته تا حدّي كه خدشه اي به اساس عملكرد ايمن آنها وارد نسازد . در مواردي كه اختلال هوا اجتناب ناپذير باشد، بايد اقدامات لازم براي جلوگيري از هرگونه اثر نامطلوب روي شرايط موردنياز اتاق تميز به عمل آورده شود .
سامانه هاي ارتباطي
بـه منظور كاهش ورود و خروج كاركـنان اتاق تميز مي توان هرجـا كـه عملي باشد از سامانه هاي ارتباطي استفاده نمود. پنجره ها، صفحات مكالمه، سامانه هاي ارتباط شنيداري داخلي، نقاط تبادل اطلاعات و تلفن ها از جمله وسايل مناسب ارتباطي مي باشند . انتخاب آنها بايد با توجه به سازگاري با طبقه تميزي اتاق تميز و ملاحظات كاربري آن ها صورت پذيرد.
شيشه كاري
زماني كه تعبيه پنجره رو به بيرون مورد نياز باشد، ملاحظات لازم در خصوص طراحي و نصب مناسب به منظور جلوگيري از اتلاف گرمايي، حرارت ناشي از خورشيد و چگالش بايد صورت پذيرد. استفاده از پنجره در فضاهـاي هم جوار براي مشاهـده كارهايي كه در داخل اتاق انجام مي شود (بدون نياز به وارد شدن به آن ها) بايد مدنظر قرار گيرد. پنجره ها بايد غيرقابل بازشدن و هوا بند باشند . پنجره هاي دوجداره مي توانند براي ايجاد سطوح كاملاً هم سطح و نيز قابليت تأمين پرده كركره هـاي مياني مـورد استفاده قرار گيرند . از تعبيه پرده هاي روكار در داخل اتاق تميز بايد اجتناب نمود.
دسترسي در اتاق تمیز
تعداد بازشوهاي ارتباطي اتاق تميز با خارج يا نواحي هم جوار بايد به حداقل برسند. به منظور بـه حداقل رساندن آلودگي ناشي از ورود و خروج كاركنان يا مواد يا جريان هوا بايد روش هاي مؤثري به كار گرفته شوند . دسترسي معمول (غيراضطراري) به داخل يا خارج از اتاق تميز براي كاركنان و مواد بايد از طريق هوابندها صورت پذيرد .
هوابندها
به منظور حفظ اختلاف فشار و يكپارچگي فضاي كنترل شده حين ورود و خروج ، معمولاً هوابندها و محفظه هاي انتقال (جعبه هاي عبور) مورد استفاده قرار مي گيرند . اقدامات احتياطي بايد جهت اطمينان از باز نماندن همزمان درهاي ورودي و خروجي هوابند انجام گـردد . تعبيه پنجره هاي شفاف، امكان داشتن خط ديد مستقيم در فضاي هوابند را فراهم مي سازد. هم چنين مي توان استفاده از اتصال هاي هم بند الكتريكي يا مكانيكي بين درها با نشانگرهاي ديداري شنيداري را مدنظر قرار داد . ميزهاي جداكننده و يا ساير روش هاي مرزبندي مشخص ، بايد به همراه وسايل و رويه هاي متناسب به منظور رفع آلودگي براي عبور مواد در داخل هوابند مورد استفاده قرار گيرد . گذرگاه مواد و كاركنان مي تواند از هم جدا شود .
خروجی های اضطراری
خروجي هاي اضطراري بايد به همراه وسايلي كه نشانگر بازشدن آنها باشد، تعبيه شده باشد.