الزام های GMP در مورد مکان و تجهیزات
الزام های مکان و تجهیزات با توجه به ملاحظات آلودگی های بیرونی، آلودگی های متقاطع و اختلاط محصولات استخراج شده است. آلودگی های بیرونی مربوط به ناخالص هایی است که به صورت تصادفی از منابع بیرونی به فرایند وارد شده و احتمال به خطر افتادن ایمنی محصول نهایی با حضور آن ها وجود دارد. این آلودگی شامل موارد زیر است:
1- آلودگی های میکروبی و ویروسی غیر فرایندی
2- آلودگی وجود ذرات با شکل های مختلف در فرایند
3- نشر آلودگی از مواد ساختاری به فرایند مثل واشر ها، فلزات و یون ها
به غیر از استفاده از مواد باکیفیت بالا، بهترین روش برای مقابله با آلودگی های بیرونی، ایجاد یک فرایند کاملاً بسته نسبت به محیط اطراف است. آلودگی های متقاطع مربوط به ناخالصی هایی است که به وسیله ی خود محصول یا محصولات دیگر ایجاد می شود .
این آلودگی ها شامل موارد زیر است :
1- آلوده شدن مواد با خلوص بالاتر با مواد حد واسط از مراحل قبلی
2- استفاده از تجهیزات یکسان در تولید محصولات دوره تولید قبلی و همچنین تولید همزمان در تجهیزات مجاور
3- استفاده ی اشتباه از از مواد خام اولیه در مسیر تولید محصول
ممانعت از آلودگی های بیرونی :
با توجه به نوع و شرایط، فرایند های زیست فناوری مستعد آلوده شدن به آلودگی های میکروبی هستند. علاوه بر این محدودیت های آنالیز این فرایند ها، شناسایی یک آلودگی را دشوارتر می کند. به دلیل اینکه بسیاری از بخش های فرایند کاملاً بسته نیست، محیط در معرض محصول، آن را با خطرات آلودگی تهدید می کند. بنابراین محیط اطراف بیشترین اهمیت در خلوص و ایمنی محصولات دارویی دارد. تولیدات زیست فناوری در فرایندهای کاملا بسته در محیط کنترل شده و در فرایند های نیمه باز در محیط دسته بندی شده(تمیز) انجام می شود. بنابراین بین دو اصطلاح کنترل شده (controlled) و دسته بندی شده (classified) تفاوت وجود دارد. فضاهای دسته بندی شده مرتبط با فضاهای اتاق تمیز است که با محدودیت های خاصی ایجاد می شود در حالی که فضاهای کنترل شده بر اساس یک استاندارد داخلی برای تمیزی، پایش، تهویه ی هوا و کنترل دسترسی ها اجرا می شود. بانک سلولی تحت الزامات با ایمنی بالا تولید شده تا از تکثیر آلودگی-های احتمالی به همه ی دوره های تولید از این بانک سلولی جلوگیری شود. فرایند بانک سلولی معمولا در یک آزمایشگاه با تمیزی دسته ISO8 و روی میز کار با شرایط تمیزی ISO5 ( هود لمینار) انجام می شود. در مرحله ی کشت فرایند در تجهیزات بسته انجام می شود بنابراین یک فضا با تمیزی کم مثل ISO8 یا حتی پایینتر برای این فرایند مناسب است. محیط و مایع تلقیح با اتصالات سترون شده یا فیلتر های سترون کننده قبل از استفاده به فرایند وارد می شود. در مرحله خالص سازی اکثر فرایند ها حداقل به صورت نیمه باز انجام می شود. مرحله ی فرمولاسیون محصول در شرایط خیلی تمیز ISO7 و مرحله ی پرکردن در ویال های باز تحت شرایط تمیز ISO5 انجام می شود به دلیل اینکه امکان سترون کردن پروتئین در مرحله ی نهایی وجود ندارد. این آرایش اتاق تمیز به صورت یک آرایش اجباری نیست بلکه رایج در اکثر فرایند ها است. نکته ی بسیار مهم این مطلب این است که اگر همه ی فرایند به صورت کاملا بسته (completely closed) انجام شود، آنگاه همه ی تولید را می توان در تمیزی دسته ی ISO8(کلاس D) و یا حتی کمتر انجام داد.