اجزاء ديوار، سقف و كف اتاق تمیز بايد با كليه قوانين و مقررات مربوط به مواردي چون اطفاء حريق، عايق صوتي و حرارتي مطابق باشند. جزئيات نصب و پرداخت سطح آنها نيز بايد با روش هاي خاص نظافت سازگار باشد. به منظور اجتناب از انعكاس خيره كننده نور، بايد به تعامل رنگ سطح و پرداخت آن با شرايط روشنايي موردنظر توجه شود. هوابندها، اتاق هاي  تعويض لباس و گذرگاه هـاي مواد، معمولاً بايد حداقل الزاماتي مشابه با نواحي تميزتري را كه پشتيبانـي مي كنند، دارا باشند. در مورد هوابندهاي انتقال مواد و تجهيزات، رويه هاي زدايش آلودگي و كاهش آلودگي ممكن است الزامات خاصي را طلب نمايد .
يادآوري :

روش ها ، مواد و مصالح مناسب بسياري جهت ساخت اتاق هاي تميز از ” ساخت درجا  تا سامانه هاي كاملاً پيش ساخته“  (كه در محل نصب مي شوند) وجود دارد. گزينه هاي اصلي به صورت زير خلاصه شده اند :

الف) سامانه هاي كاملاً پيش ساخته و ساخت درجا:
1-  روش ساخت مرطوب با سطح پرداخت شده؛
2-   روش ساخت خشك با سطح پرداخت شده.

ب) نصب درجا
1- اجزاء مهندسي شده و پيش پرداخت شده؛
2- سامانه پانلي پودماني و پيش پرداخت شده.

ممكن است اين گزينه هاي اصلي ساخت به طور تركيبي نيز استفاده شوند .


انتخاب شيوه ساخت يك مجموعه تميز نه تنها بايد بر پايه مهار آلودگي و الزامات عملياتي باشد، بلكه بايد مسائل مربوط به محل ساخت آن (همانند مهارت هاي موجود در امر ساخت و پرداخت نهايي) نيز مدنظر قرار گيرند. اين ملاحظات تحت تأثير ساختمان احاطه كننده مجموعه تميز مورد نظر نيز قرار خواهد گرفت از قبيل ارتفاع موجود، توان تحمل بار، تغيير شكل سازه ها، الزامات و اضطرارهاي نگهداري و تعمير هم چون سقف قابل تردد و مسائلي از اين نوع .

سقف ها
درزهاي سقف بايد براي جلوگيري از ورود ذرات موجود در هوا، يا ديگر آلاينده ها كاملاً هوابند شوند. صافي هاي هوا، قاب صافي ها، جعبه صافي ها و دريچه هاي هواي نصب شده در سقف بايد كاملاً هوابند باشند. نقاط نفوذ (هم چون محل ورود تأسيسات ضروري ، آبفشانهاي اعلام حريق و چراغ ها) بايد در حداقل ممكن باشند و كاملاً هوابند شوند. براي جلوگيري از ايجاد آشفتگي در جريان هواي مورد نظر بايد به محل و پيكره بندي اجزايي هم چون چراغ ها و آبفشان هاي اطفاء حريق توجه كافي نمود.

ديوارها و سامانه هاي ديواربندي
مواد، مصالح و تمام كـاري سطوح روكار بايـد كليه الزامات عمومي در زمينه كاربرد خود را دارا باشند. مقاومت در برابر ضربه و سايش، به ويژه در محل هايي كه در معرض تردد مداوم چرخ دستي ها و افراد حامل مواد قرار دارند و احتمال تماس آنها به سطوح خارجي ديوارها و درها وجود دارد، مورد توجه ويژه قرار گيرند. ضربه گيرهاي مناسب يا نوارهاي لاستيكي محافظ، مي توانند حفاظت مناسبي براي مواد و مصالح صدمه پذير ايجاد نمايند.براي برخي كاربردها ممكن است براي جلوگيري از تبادل آلاينده ها با فضاهاي اطراف، هوابندي كامل ديوارها يا پانل ها ضروري باشد. نوارهاي پوشاننده يا هوابند كننده بين قطعات بايدكاملاً هموار و داراي لبه هاي گرد باشند تانظافت مؤثر را تسهيل نموده، انباشت آلاينده ها را محدود سازد (در بعضي كاربردها، به اتصالات كاملاً مسطح نياز است). بايد به هموار بودن و هوابندي مؤثر محل عبور تأسيسات ضروري يا ساير محل هاي نفوذ، توجه خاصي داشت.وقتي تعبيه شيشه براي ديوارها يا درها لازم باشد، اين شيشه ها بايد از نوع غيربازشو باشند. استفاده از شيشه دوجداره با هوابندي كامل، بايد موردتوجه قرار گيرد به طوري كه در هر دوطرف، سطوحي كاملاً هم سطح حاصل نمايد. اگر پرده يكسره يا پرده كركره موردنياز باشد، بايد خارج از ناحيه تميز يا بين پنجره دوجداره نصب شود. قاب پنجره ها بايد كاملاً هموار باشد. در محلي كه اتصالات هم سطح احتياج نيست، لبه هاي گرد يا سطوح شيبدار بايد در نظر گرفته شود.درها حتي المقدور نبايد داراي سطوح افقي بوده ، به حداقل رساندن لبه ها و جلوآمدگي ها در سطح در، بايد موردتوجه خاص واقع شود. آستانه درها بايد حذف شوند. به حداقل رساندن سايش قطعات مكانيكي در (مانند چفت ها، قفل ها و لولاها)، هم چنين بين در و چارچوب آن و كف بايد مورد توجه واقع شود. درموارد لزوم، دستگيره بايد كاملاً هموار، بدون لبه تيز يا اعوجاج بوده و به راحتي قابـل تميز كـردن باشد. جايي كه انتقال آلودگي اهميت مي يابد، استفاده از صفحات فشاري ، بازشوهاي خودكار با جهت دهي مناسب براي بازشدن درها، بايد موردتوجه قرار گيرد.

كف
كف يا پوشش هاي كف بايد غيرمتخلخل، مقاوم در برابر لغزش و سايش، درصورت نياز، هادي جريان الكتريسيته، مقاوم در برابر مواد شيميايي مورد استفاده  (براي مواد پاك كننده و ضدعفوني كننده و نيز ريزش اتفاقي سيالات فرايندي) بوده و به راحتي قابل تميز كردن باشد. كف بايد بارهاي ساكن و پوياي1 مشخص را با دوام مورد نياز تحمل نمايد. مجموعه كف بايد ويژگي هاي مناسب براي الكتريسيته ساكن را فراهم كند.

سامانه هاي هوارسان
كاستن آلودگي هاي توليد شده، باقي مانده و رهاشده بايد در كل سامانه هوارسان، در كليه قطعات و سطوحي كه با هوا در تماس مي باشند، مورد توجه خاصي واقع شود تا بار اضافي بر روي سامانه تصفيه هوا وارد نگردد. مجاري هوا بايد از مواد مقاوم در برابر خوردگي و داراي خواص ضدپوسته شدن ساخته شده باشد يا به منظور اجتناب از پخش آلاينده هاي حاصل از مجاري بر اثر عبور هوا تحت فرآوري سطحي مناسب قرار گرفته باشند. اگر صافي در انتهاي مسير ورودي هوا قرار نگرفته باشد، كيفيت و يكپارچگي سامانه پايين دستي صافي نهايي بسيار مهم خواهد بود. اثرات نشت از سامانه هاي هوارسان بايد مورد توجه قرار گيرند.

هوابندها و لوازم موجود در آنها
لوازم موجود در هوابندها و اتاق هاي تعويض لباس بايد حداقل سطوح افقي ممكن را ايجاد كنند . به عنوان مثال، بايد به استفاده از ميله هاي آويز و صفحات سوراخدار به جاي قفسه هاي بسته توجه نمود . سطـوح آشكار بايد شرايط مشابه با شرايطي را كه براي فضاي داخلي اتاق تميز و ناحيه تميز مشخص شده است تأمين نمايند و ممكن است داشتن مشخصات اضافي براي اطمينان از دوام در اين كاربرد، ضروري باشد.

فضاهاي جانبي
به جز خروجي هاي اضطراري، اين فضاها نبايد ارتباط مستقيمي بـا اتاق تميز داشته باشند.سطوح آشكار موجود در اين فضاها، بايد با مشخصات مناسبي مبتني بر دوام و سهولت  نگهداري و تعميرات ، انتخاب شوند.

ساخت و نصب
 عمليات ساخت بايد مطابق با نقشه ها، مشخصات و برنامه كيفي توافق شده، انجام گيرد. انجام هر نوع تغيير مورد لزوم در حين دوره ساخت، بايد پيش از اجرا مورد توافق قرار گرفته، تاييد شده و مستندسازي گردد.

مديريت مواد و مصالح طي ساخت
تمام مواد، مصالح و قطعات جهت ساخت و متعاقباً نگهداري و تعميرات مجموعه تميز بايد پيش از استفاده طوري ساخته ، بسته بندي، حمل، انبار و بازبيني شده باشند كه از تناسب آنها  براي كاربرد موردنظر، اطمينان حاصل گردد .

درجه تميزي و نظافت طي ساخت و راه اندازي
بسياري از فعاليت ها در جريان ساخت و نصب، به طور ذاتي آلودگي توليد مي كنند. به منظور تأمين و نيل به اهداف مشخص مهار آلودگي، بايد يك پروتكل ساخت تميز تهيه و اعمال گردد. بايد به زمان بندي و برنامه ريزي انجام اموري كه منابع اصلي توليد آلودگي هستند توجه خاصي مبذول داشت به طوري كه آن امور، پيش از كارهايي كه آلودگي كمتري ايجاد كرده يا از حساسيت بيشتري به آلودگي برخوردارند، انجام شوند.در حين ساخت، به منظور اطمينان از مهار يا زدايش آلودگي هاي ايجاد شده در مرحلة نصب و عمليات ساخت، بايد اقـداماتي انجام گيرد به طوري كه آلوده شدن بيش از حد نواحي مجاور، محدود گردد. وسايل متناسب براي مهار آلودگي مي تواند شامل استفاده از ديوارها و صفحات موقّت ، تحت فشار مثبت قراردادن نواحي بحراني، به همراه نصب موقت صافي هاي فداشونده در سامانه هوا رسان باشد. اين صافي ها، به منظور حفاظت حجم هاي تميز (مانند محيط هاي تميز و سامانه هاي هوارسان) در برابر آلودگي هاي بيرون (از محيط)، نصب مي شوند تا ايجاد فشار مثبت و عمليات آغازين محيط را امكان پذير سازند. صافي هاي مزبور با صافي هايي داراي درجه متناسب، در مرحله يا مراحل توافق شده اي از راه اندازي، پيش از تاييد نهايي ساخت و استفاده عملياتي از مجموعه تميز، جايگزين مي گردند . نظافت مداوم يا دوره اي با هدف پيشگيري از تجمع بيش از حد آلاينده ها در هر بخش از مجموعه تميز و نيز تسهيل در نظافت ضروري نهايي پيش از راه اندازي، بايد برنامه ريزي شده ، اجرا و به طريق مشخص شده، تحت كنترل باشد به كاربستن نظافت اوليه قطعات يا انجام امور آماده سازي يا نصب كه به انجام آن ها به عنوان قسمتي از عمليات ساخت در محل نياز مبرمي وجود ندارد، در يك فضاي جداگانه يا مياني بين نقطه تحويل در محل كارگاه و نقطه نهايي ساخت مجموعه، مي تواند بسيار مفيد باشد. اين رويه ها مي توانند نقش بسيار مهمي در كاهش آلودگي در تمام قسمت هاي مجموعه تميز ايفا نموده، در جايي كه دسترسي و نظافت متعاقب مي تواند بسيار سخت يا غيرممكن باشد از ارزش خاصي برخوردار هستند .

مواد و مصالح ساخت
مواد و مصالح مورد استفاده در سطوح به طور معمول عبارتند از:


الف) براي ديوارها و سقف :
1- ورق هاي فولاد ضدّزنگ
2- آلومينيوم آبكاري شده ؛ (سوارشده بر روي يك لايه يا سازه مناسب)
3- ورق ها يا پوشش هاي پليمري

ب) براي كف :
1- پوشش ها يا ورق هاي پليمري
2- قطعات مربعي (مانند كاشي و . . .) با درزبندي مناسب
انتخاب مواد بايد با توجه به خواص شيميايي، حرارتي و تنش هاي مكانيكي حين عمليات (توليد، آماده سازي ، نظافت و آلودگي زدايي به همراه خواص رسانايي و گازپراكني) صورت گيرد .ضمناً انعطاف، عملكرد، دوام، زيبايي و نگهداشت پذيري بايد از طرف تأمين كننده و مشتري موردتوجه قرار گيرد.

بازخوردها